Het gebeurt me wel vaker tegenwoordig. Ik lees of zie iets dat me heel vertrouwd is en waarbij ik een vaste overtuiging heb…altijd al had. Maar plotseling klaart er iets op als een zon vanachter een wolk. En ik krijg een nieuw inzicht!

Gerard Reve schrijft: “Ik ben heel nadrukkelijk opgevoed in de opvatting, dat ook de eenvoudigste mens de diepzinnigste zaak kan begrijpen. (‘Een keukenmeid moet de staat kunnen besturen’, meende Lenin. Zijn staat is er dan ook naar’.)” Het gaat mij om de gedachte dat “iedereen” een staat moet kunnen besturen. Ik heb het gevoel dat dat de huidige werkelijkheid geworden is. Doing, boing, krak.

Als je Poetin, Biden, Trump, onze tweedekamerleden, Rutte, Zelenski, Olaf Scholz …  bekijkt.  Die zijn vast ergens hééél goed in… En al die protesterende mensen voor een goede zaak. Die krijgen een boel handen op elkaar. En al die populaire deskundigen die in praatprogramma’s het zo goed kunnen uitleggen, worden uitgenodigd voor een ministerschap.

Ik betwijfel of er iemand onder is die heeft wat nodig is om een “staat te besturen”.  Dat is een inzicht.

Terwijl ik dat overdenk, dringt zich meteen de vraag op: Hoe krijgt men bestuurders “die een staat kunnen besturen”? Zou je niet klein moeten beginnen en bij succes steeds groter en ingewikkelder besturen. En erbij leren uit boeken en van leraren over besturen. Ik zeg maar wat. De carrière van een Romeins politicus verliep zo. Die volgde een vast patroon: na een aantal lagere ambtelijke functies begon de eigenlijke loopbaan… meestal als assistent van iemand enzovoort. In mijn ogen is een bestuurder geen bouwpakket met tijdelijk vereiste talenten van dit en kennis van dat, maar een tijdloos all-round persoon. Om zo’n iemand op te leiden duurt dubbel zo lang…én vroeg beginnen. Voor belangrijke Romeinse functies gold een leeftijdseis vanaf 40 jaar!? Staat haaks op Lenins mening.